W erze cyfrowej dostęp do usług online stał się nieodzowną częścią codziennego życia. Unia Europejska, dążąc do eliminacji barier technologicznych, wprowadziła przepisy zobowiązujące firmy do zapewnienia dostępności cyfrowej dla wszystkich użytkowników, w tym osób z niepełnosprawnościami. Europejski Akt o Dostępności (EAA) nakłada konkretne obowiązki na przedsiębiorstwa działające w sektorach takich jak e-commerce, bankowość, transport czy urządzenia samoobsługowe.
Przepisy te wynikają z Dyrektywy 2019/882, którą UE przyjęła 7 czerwca 2019 r.. Państwa członkowskie były zobowiązane do wdrożenia jej postanowień do 28 czerwca 2022 r. Pełne stosowanie regulacji w sprawie wymogów dostępności produktów musi nastąpić do 28 lipca 2025 r., co oznacza, że przedsiębiorcy mają coraz mniej czasu na dostosowanie swoich usług do nowych przepisów. Niedostosowanie się do nowych regulacji może skutkować nie tylko utratą klientów, ale także sankcjami prawnymi. W tym artykule wyjaśniamy, jakie wymagania nakłada dyrektywa, kogo obejmuje oraz jakie konsekwencje niesie dla biznesu.
Czym jest dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie dostępności?
Europejski Akt o Dostępności to regulacja mająca na celu zapewnienie równego dostępu do cyfrowych produktów i usług dla osób z niepełnosprawnościami. Dotyczy ona m.in. stron internetowych, aplikacji mobilnych, e-booków, terminali samoobsługowych oraz usług audiowizualnych. Osoby z ograniczeniami sensorycznymi czy ruchowymi muszą mieć również równy dostęp do usług cyfrowych, takich jak bankowość internetowa czy e-commerce. Każdy produkt lub usługa oferowana na rynku europejskim powinna spełniać wymogi dostępności, aby zapewnić równe szanse wszystkim użytkownikom, niezależnie od ich ograniczeń. Przepisy w sprawie wymogów dostępności zostały opracowane w celu ujednolicenia standardów na poziomie Unii Europejskiej.
Jakie produkty i usługi obejmuje dyrektywa?
Dyrektywa obejmuje szeroki zakres produktów i usług, w tym:
- e-commerce,
- usługi bankowe,
- czytniki e-booków,
- terminale samoobsługowe,
- usługi audiowizualne i medialne.
W zakresie dostępności istotne jest nie tylko techniczne dostosowanie systemów, ale także edukacja użytkowników i dostawców usług. Niniejsza dyrektywa nie ma zastosowania do produktów i usług przeznaczonych wyłącznie do użytku wewnętrznego w organizacjach, które nie świadczą usług dla ogółu społeczeństwa.
Jakie wymogi dostępności określone są w dyrektywie?
Dyrektywa 2019/882 (Europejski Akt Dostępności) nakłada obowiązki na producentów i dostawców usług w zakresie zapewnienia dostępności dla wielu rodzajów produktów i usług. Obejmuje to m.in. usługi e-commerce, komputery, urządzenia mobilne, bankomaty, usługi transportowe, a także e-książki. W odniesieniu do tych produktów i usług, dyrektywa wymaga m.in. przestrzegania zasad dostępności, które obejmują:
- dostępność treści dla czytników ekranowych,
- odpowiednie oznaczenia przycisków i formularzy,
- audiodeskrypcję dla treści wizualnych,
- zgodność z międzynarodowymi standardami dostępności.
Zapewnienie dostępności obejmuje spójny i zrozumiały interfejs użytkownika we wszystkich wersjach językowych, przy czym każda wersja powinna charakteryzować się równym poziomem dostępności. Oznacza to dostosowanie oznaczeń, przycisków, etykiet formularzy oraz komunikatów błędów, zapewniając kompatybilność z technologiami wspomagającymi, takimi jak czytniki ekranu, a także umożliwiając poprawny odczyt treści we właściwym języku.
Dlaczego wymogi dostępności produktów i usług są ważne?
Dostępność cyfrowa to nie tylko kwestia zgodności z przepisami prawnymi, ale także realna szansa na rozwój biznesu, zwiększenie liczby klientów i budowanie pozytywnego wizerunku marki. Wdrażanie regulacji w tym zakresie umożliwia stworzenie produktów i usług, które mogą być używane przez jak najszersze grono odbiorców, niezależnie od ich wieku, poziomu sprawności czy ograniczeń technologicznych.
Wdrażanie regulacji pozwala zwiększyć liczbę dostępnych produktów i usług, które mogą być używane przez jak najszersze grono odbiorców, niezależnie od ich wieku, poziomu sprawności czy ograniczeń technologicznych. Zapewnienie dostępności usług przez podmioty gospodarcze jest kluczowym elementem budowania w pełni inkluzywnego rynku w Unii Europejskiej i integracji osób z niepełnosprawnościami. Dostępność cyfrowa to nie tylko kwestia zgodności z przepisami prawnymi, ale także realna szansa na rozwój biznesu, lepsze doświadczenie użytkowników (UX) oraz poprawa SEO, a co za tym idzie zwiększenie liczby klientów i budowanie pozytywnego wizerunku marki.
Jakie są konsekwencje niespełnienia wymogów dostępności?
Niespełnienie obowiązku stosowania wymogów dostępności może skutkować sankcjami dla firm, które nie dostosują swoich produktów i usług do nowych regulacji. Podmioty, które nie dostosują się do wymagań, mogą spotkać się z:
- karami finansowymi,
- koniecznością wprowadzenia kosztownych poprawek,
- utratą zaufania klientów.
Podmioty gospodarcze mogą zostać zwolnione z niektórych wymogów dostępności wynikające z nieproporcjonalnego obciążenia finansowego lub technicznego, pod warunkiem odpowiedniego uzasadnienia.
Wyłączenie to dotyczy w szczególności mikroprzedsiębiorstw, czyli firm zatrudniających mniej niż 10 osób i mających roczny obrót i/lub bilans nieprzekraczający 2 milionów euro. Jednak nawet one powinny dążyć do wdrażania dostępnych rozwiązań, ponieważ poprawa użyteczności usług i produktów może pozytywnie wpłynąć na ich rozwój i konkurencyjność na rynku.
Jak dostosować stronę internetową i aplikację mobilną do wymogów dostępności?
Przedsiębiorstwa zajmujące się świadczeniem usług cyfrowych muszą dostosować swoje platformy, aby spełniały unijne wymogi dostępności.
Najważniejsze kroki to:
- Wdrożenie standardów WCAG 2.1 – zgodność z wytycznymi Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) jest podstawowym wymogiem. Należy zapewnić poprawną strukturę HTML, odpowiednie oznaczenia semantyczne i opis alternatywny dla obrazów, a także zadbać o to, by nawigacja była dostępna za pomocą klawiatury. Podstawą jest również zadbanie o widoczny fokus interaktywnych elementów oraz stosowanie odpowiedniego kontrastu między tekstem a tłem.
- Testowanie strony przy użyciu czytników ekranowych – przeprowadzenie testów z wykorzystaniem technologii wspomagających, takich jak NVDA czy JAWS, pozwala zweryfikować, czy strona jest rzeczywiście dostępna dla osób niewidomych lub niedowidzących. Ważne jest sprawdzenie, czy wszystkie elementy interaktywne, jak przyciski, formularze i linki, są odpowiednio oznaczone i dostępne.
- Zapewnienie audiodeskrypcji dla treści wizualnych – filmy i inne materiały multimedialne powinny być wzbogacone o audiodeskrypcję, które przekazują istotne informacje wizualne. To szczególnie istotne dla osób z ograniczeniami wzrokowymi, które nie są w stanie zobaczyć treści na ekranie, ale mogą je zrozumieć za pomocą opisu dźwiękowego.
- Weryfikacja zgodności z dyrektywą przy udziale ekspertów – zatrudnienie specjalistów ds. dostępności cyfrowej lub audytów WCAG pozwala na dokładne sprawdzenie, czy platforma spełnia wszystkie wymagania unijnej dyrektywy. Tacy eksperci przeprowadzają szczegółowe analizy, testują różne scenariusze użytkowania oraz proponują niezbędne zmiany, które są zgodne z regulacjami.
Przepisy dotyczące dostępności obejmują nie tylko strony internetowe, ale również aplikacje mobilne i terminale samoobsługowe, takie jak bankomaty czy biletomaty. Dostosowanie interfejsów aplikacji do WCAG i testowanie ich na różnych urządzeniach pozwala na zapewnienie pełnej dostępności.
Rola audiodeskrypcji w zapewnieniu dostępności
Audiodeskrypcja to kluczowy element dostępności treści audiowizualnych. Poprzez dodatkową ścieżkę narracyjną osoby niewidome mogą lepiej zrozumieć przekaz wizualny, co zwiększa dostęp do audiowizualnych usług medialnych. Zgodnie z Dyrektywą o dostępności cyfrowej, jej wdrożenie staje się obowiązkowe, stanowiąc krok ku inkluzji. To nie tylko spełnienie wymagań prawnych, ale również szansa na budowanie silnych więzi z odbiorcami, zwiększając dostęp do kultury, rozrywki i edukacji dla osób z ograniczeniami wzrokowymi.
Jakie sektory muszą spełniać wymogi dostępności określone w dyrektywie?
Dyrektywa zobowiązuje do zapewnienia dostępności produktów i usług przez podmioty działające na rynku unijnym. Określa wymogi w zakresie dostępności niektórych produktów i usług, szczególnie tych, które mają kluczowe znaczenie dla codziennego funkcjonowania użytkowników z niepełnosprawnościami.
Do podmiotów objętych dyrektywą należą:
- banki i instytucje finansowe,
- platformy e-commerce,
- przewoźnicy lotniczy i kolejowi,
- dostawcy e-booków i czytników,
- producenci terminali samoobsługowych.
Jakie wsparcie oferuje Unia Europejska dla firm dostosowujących się do dyrektywy?
Unia Europejska wspiera przedsiębiorstwa w dostosowywaniu się do wymogów i oferuje m.in.:
- przewodniki i szkolenia dla przedsiębiorców,
- dotacje na wdrażanie rozwiązań dostępnościowych,
- certyfikacje potwierdzające spełnienie wymogów dostępności.
Podsumowanie kluczowych informacji:
- Europejski Akt o Dostępności (EAA) zobowiązuje firmy do zapewnienia dostępności cyfrowej dla wszystkich użytkowników, w tym osób z niepełnosprawnościami.
- Termin wdrożenia przepisów – pełne stosowanie regulacji musi nastąpić do 28 lipca 2025 r.
- Przepisy wymagają m.in. zgodności z międzynarodowymi standardami dostępności (np. WCAG 2.1), dostępności treści dla czytników ekranowych, audiodeskrypcji dla materiałów wizualnych oraz odpowiedniego oznaczenia interfejsów użytkownika.
- Brak zgodności z dyrektywą może skutkować karami finansowymi, koniecznością kosztownych poprawek oraz utratą zaufania klientów.
Wdrożenie dostępności to nie tylko obowiązek prawny, ale też szansa na rozwój biznesu.
Zadbaj o dostępność cyfrową już dziś! Dowiedz się, jak możemy Ci w tym pomóc.
