Po co tłumaczowi glosariusz?

Słowo „glosariusz“ pochodzi od rzeczownika „glosa“ (przypis), ponieważ pierwotnie zawierał on glosy do wyrażeń lub całych zwrotów, wykonane przez skrybę, podczas przepisywania manuskryptu.

Obecnie glosariusz służy przede wszystkim do zachowania spójności terminologii, wykorzystywanej przy tłumaczeniach tekstów specjalistycznych. Przydaje się szczególnie w przypadkach nietypowych terminów oraz gdy tłumaczona jest dokumentacja techniczna.

Gdy mamy do czynienia z mniejszym zleceniem, za glosariusz może nam służyć zwykła lista terminów, jednak przy większych projektach z pomocą przychodzą nam specjalne programy, zbudowane właśnie w tym celu.

Czym się różni od słownika?

Od słownika glosariusz różni się przede wszystkim zwięzłością. Mamy tu do czynienia z terminami tłumaczonymi na zasadzie – jeden do jednego. Danemu wyrażeniu odpowiada dokładnie jedno jego tłumaczenie. Nie tak, jak w przypadku słownika, gdzie dla pojedynczego terminu może występować wiele różnych możliwych znaczeń.

Poza tym glosariusz nie ma stałej objętości. Często zmienia się i rozwija. Ma charakter roboczy. Jego treść jest stale aktualizowana i dopasowywana do potrzeb kolejnych projektów tłumaczeniowych.

Jaki powinien być glosariusz?

Glosariusz powinien być przede wszystkim przejrzysty i jednoznaczny. Nie może zawierać dublujących się wyrażeń. Im mniejsza objętość glosariusza, tym szybciej i sprawniej pomoże nam przy pracy z tłumaczeniem tekstu. Dlatego też powinno się unikać umieszczania w nim terminów ogólnie dostępnych w zwykłych słownikach specjalistycznych.

Dobry glosariusz zawiera nie tylko tłumaczenie oraz definicję konkretnego wyrażenia, ale także kontekst, pomocny dla prawidłowego użycia terminu. Dla ułatwienia, może również zawierać listę słów, które mają pozostać nieprzetłumaczone – takie, jak na przykład nazwy własne.

Kiedy i dlaczego go używamy?

Glosariusz jest niezbędny głównie w sytuacji, gdy w zleconym do tłumaczenia tekście stosowana jest nomenklatura różniąca się od powszechnie używanej w danej branży. Jeśli klient wymaga użycia w tłumaczonej treści konkretnych pojęć, ich zakres powinien być uzgodniony już na samym początku współpracy z biurem tłumaczeń.

Instytucje, które często zlecają tłumaczenia, posiadają zwykle własne glosariusze. Przy stałej współpracy z agencjami tłumaczeń klient ma wtedy pewność, że w tłumaczonej treści użyta zostanie wymagana terminologia, a konkretne słowa, określone zostaną zawsze tymi samymi pojęciami. Zapewnia to spójność oraz dobrą jakość tłumaczonych tekstów.